Kompromis

 

        Z  przeprowadzonych dociekań wynika, że anioły i szatan są pojęciami konceptualnymi, to znaczy wytworzonymi przez ludzi, które mają swoje miejsce w kontekście historycznym i kulturowym, pełniąc rolę opisową dla zjawisk działania dobra i zła. Traktowanie ich jako elementów nie tylko religijnych, ale także kulturowych, ma sens, ponieważ przez wieki stanowiły one fundament wielu praktyk i rytuałów, które mogą wciąż mieć duże znaczenie emocjonalne i duchowe dla wiernych.

         Ich negacja  zaburza wielowiekową tradycję wiary judeo-chrześcijańskiej. Co zrobić z wypracowana celebracją, np. modlitw Anioł Pański, do Anioła stróża, kolędy i wiele innych czynności liturgicznych.

        Aby nie niszczyć tego co dla pokoleń jest wartością można skorzystać z wypracowanego mechanizmu celebracji wielu idei, które mają pochodzenie ludzkie. Np. święto Walentynki, Dożynki, Imieniny, Święto Pracy, Święto Polskiego Ruchu Ludowego, .... nie mają racjonalnych podstaw, a z powodzeniem umilają życie społeczne.  Podobnie można by zachować tradycyjne praktyki celebracji aniołów, szatana, bo  one mają walory kulturowe, a nawet duchowe. Są mocno osadzone w ludzkiej mentalności.

         Jednocześnie jestem za tym, aby był omawiany kompromis był świadomy. W czasie katechezy należałoby wyjaśniać rys historyczny przyjętych pojęć. Taki kompromis między tradycją religijną a współczesną wiedzą. zmniejszyłby  napięcia poznawcze i pozwolił na ewolucyjną, spokojną zmianę doktryny wiary. Nieuchronność zmian już jest widoczna. Kościół przeżywa kryzys nie tylko z powodu swej grzeszności, ale ze względu na rozwój świadomości ludzkości. Świadome uczestnictwo w modlitwach czy obrzędach, które mają głębsze korzenie kulturowe, może pomóc w utrzymaniu więzi z tradycją, jednocześnie umożliwiając rozwój intelektualny i duchowy.

          Współczesny świat, w którym wiedza i technologia rozwijają się w zawrotnym tempie, zmusza nas do przemyślenia wielu kwestii, w tym fundamentów religijnych. A jednocześnie, jak pokazuje historia, religia i duchowość są nierozerwalnie związane z rozwojem kultury i społeczeństwa.

          Kompromis nie narusza tego co uznaje się za Prawdę. Objawienie Boga pozostaje nienaruszone. Zmienia się tylko epistemologiczne poznanie.