Patrzysz, a nie widzisz

 

         17 maja tego roku przytoczyłem cytat z Ewangelii Mateusza z Przypowieści o Siewcy i Celu Przypowieści: "Bo kto ma, temu będzie dodane, i nadmiar mieć będzie; kto zaś nie ma, temu zabiorą również to, co ma " (Mt 13,12). Zgodnie z treścią odniosłem go do sfery wiedzy, a nie do sfery materialnej. Podobne słowa umieszczone są w Przypowieści o talentach  w rozdziale 25,29: "Każdemu bowiem, kto ma, będzie dodane, tak że nadmiar mieć będzie. Temu zaś, kto nie ma, zabiorą nawet to, co ma" (Mt 25,29). W przypisie  jest odwoływanie do Ewangelii Łukasza Łk 8,18 do podsumowania celu przypowieści – "Zadanie uczniów". 

          Z cytatów wynika, że przytoczone słowa dotyczą nie tylko wiedzy, ale i sfery materialnej. Ta uniwersalność tych słów może niepokoić, bo odbierana po ludzku, pokazuje jakby planowaną nierówność, wręcz niesprawiedliwość. Odpowiedź można odczytać, analizując cały kontekst tematu. Najtrawniej ujmuje to zagadnienie Ewangelista Marek w słowach: "On im odrzekł: «Wam dana jest tajemnica królestwa Bożego, dla tych zaś, którzy są poza wami, wszystko dzieje się w przypowieściach, aby patrzyli oczami, a nie widzieli, słuchali uszami, a nie rozumieli, żeby się nie nawrócili i nie była im wydana
[tajemnica]" (Mk 4,10–13). Spotykamy się tu z judaistyczną przewrotnością w której negacja wypowiadana ze zdumieniem i pretensją  jest potwierdzeniem: "aby patrzyli oczami, a nie widzieli, słuchali uszami, a nie rozumieli" (tamże). Proszę porównać ten sposób narracji z obecną mową potoczną  "patrzysz, a nie widzisz!" Zdanie to wymawiane jest ze zdumieniem i pewną pretensją. Jak możesz patrzyć, a tego nie zauważyć. Można tę frazę ująć inaczej: Patrz, a zobaczysz. Podobnej narracji użył Izajasz: "Słuchajcie pilnie, lecz bez zrozumienia". W intonacji zdumienia: słuchajcie i niemożliwe jest żeście tego nie rozumiecie. Transponując zawiłość narracyjną można napisać: słuchajcie pilnie ze zrozumieniem.

          Wspomnianą perykopę Izajasza można przetrasformować na formę bardziej zrozumiałą:

Patrzcie, a zobaczycie,

Słuchajcie, a dowiecie się,

Jak się nawrócicie będziecie rozumieli moją tajemnicę.

          Treść omawianego cytatu jest stwierdzeniem faktu nierówności jaka występuje w koncepcji Stwórcy i należy ją traktować jako zadanie do pokonywania trudności (dopust boży). Bo nie liczy się stan posiadania, co postawa człowieka w zmaganiu się z tym co posiada. Stwórca pragnie, aby człowiek swoją postawą i działaniem szlifował swojego ducha. Narzędzia do tego bywają różne.