Łączna liczba wyświetleń

czwartek, 9 września 2021

Trias - Kreda

 

          Po paleozoiku nastał Trias – najstarszy okres ery mezozoicznej (od 252 mln – 201 mln). Pangea zaczęła się rozpadać. We florze pojawiły się rośliny nagonasienne, paprocie nasienne, Pojawiły się pierwsze benetydy (). Rozwinęły się płazy (niektóre z nich osiągały wówczas do 5 m długości i 0,5 tony). Olbrzymie zmiany zachodzą w świecie gadów. Pojawiają się pierwsze krokodyle (w tym okresie wyłącznie lądowe), jaszczurki i żółwie. W późnym triasie pojawiają się pierwsze dinozaury. Pod koniec triasu pojawiają się też pierwsze ssaki wywodzące się z gadów ssakokształtnych. Z późnego triasu pochodzą też pierwsze latające gady – pterozaury.

 

Jura

 

          Kolejny okres historii Ziemi to Jura (od 201 mln - 145 mln). Panges nadal się rozpada. Powstają oceany Atlantycki, Indyjski. W tym okresie ruchy tektoniczne i wulkaniczne były niezbyt aktywne. Klimat sprzyjał pojawianiu się dżungli. Dużo było drzew liściastych.  Głównymi roślinami zielnymi były paprocie. W faunie dominują amonity, gąbki, sinice i glony. Pospolitym składnikiem faun jurajskich są coraz liczniejsze małże i ramienionogi. Wśród tych ostatnich notuje się gigantyzm, np. okazy rodzaju Seirocrinus mają 20 m długości. Zaczyna się bujny rozwój współczesnych grup rekinów, pojawiają się pierwsze płaszczki. Na lądach dominują dinozaury, przede wszystkim zauropody, które w tym okresie osiągają maksymalizację wymiarów. Drapieżne dinozaury w trakcie jury mają tendencję do uzyskiwania coraz większych rozmiarów, co było odpowiedzią na gigantyzm ich ofiar. Pod koniec jury żył największy drapieżny dinozaur tego okresu – allzaur. Pod sam koniec jury pojawia się pierwszy praptak wywodzący się z małych drapieżnych dinozaurów.

 

Kreda

 

          Po Jurze nastąpiła Kreda, ostatni okres ery mezozoicznej (od 145 mln – 66 mln). W kredzie panował bardzo ciepły i dość wilgotnyklimat. Nawet na biegunie średnia roczna temperatura wynosiła około 4 °C, zimą raczej nie spadając poniżej zera. Pod koniec wczesnej kredy zaczęła się największa w dziejach Ziemi transgresja, przez co w późnej kredzie poziom oceanów był wyższy od współczesnego o ponad 200 metrów. Znaczna część lądów uległa zalaniu, powstały liczne płytkie morza. Istniały już dobrze rozwinięte oceany Antlantyk i Indyjski choć były jeszcze znacznie węższe niż obecnie. Pod koniec kredy zaczęły się intensywne ruchy górotwórcze orogenezy alpejskiej, doprowadzając do sfałdowania i częściowego wypiętrzania osadów wcześniejszych mórz. Powstały wtedy m.in. Tatry. We wczesnej kredzie wyginęły ostatnie paprocie nasienne, rośliny zarodnikowe, występowały prawie wyłącznie jako formy zielne, zwłaszcza pospolite były paprocie. Ostatnie drzewiaste paprocie zanikły. W kredzie doszło do bardzo bujnego rozwoju pierwotniaków. Wśród bezkregowców żyjących na dnie szczególnie liczne były małże, Niektóre małże o nietypowych kształtach rogu, tworzyły struktury rafopodobne. Pospolite były także ramienionogi, gabki i ślimaki W toni wodnej mórz dominowały amonity, czasami formy gigantyczne (do 2,5 m). Drugą podstawową grupą nektoniczną bezkręgowców były belemnity.W kredzie nastąpił szybki rozwój współcześnie dominującej grupy ryb. Kreda jest, wraz z Jurą, nazywana wiekiem gadów. W kredzie późnej morza zdominowała nowo powstała grupa morskich jaszczurek – mozazaurów, z których największe gatunki przekraczały 20 metrów długości. Pospolite były także morskie krokodyle sięgające 17 metrów długości i wielkie żółwie. Występowały także mniejsze krokodyle i żółwie słodkowodne. Doszło do rozkwitu gadów latajacych, z których największe osobniki szacuje się na 12 metrów rozpiętości skrzydeł. Na lądzie dominowały dinozaury. W kredzie powoli ewoluowały ssaki, w tym pierwsze torbacze i łożyskowce, tym niemniej była to grupa marginalna.

          Kreda skończyła się jednym z pięciu największych masowych wymierań w historii. Wymarły m.in. amonity, belemnity, mozazaury, plezjozaury, pterozaury, wszystkie dinozaury oprócz  ptaków.

adres e-mail: p.porebski@onet.pl Prywatne konto bankowe SWIFT BPKOPLPW

13102026290000950200272633 https://zrzutka.pl/z/pawel1949

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz