Jak można zdefiniować mistykę? Istnieje wiele definicji. Jedna z nich wskazuje, że mistyka biblijna to głębokie doświadczenie Boga, wykraczające poza zwykłe poznanie rozumowe. W tradycji judaistyczno-chrześcijańskiej jej źródłem i fundamentem jest Objawienie opisane w Piśmie Świętym (choć jest to jedynie ujęcie incydentalne).
W samej Biblii opisane są liczne doświadczenia mistyczne:
Mojżesz na Synaju (obłok, ogień, głos Boga).
Ezechiel – wizja rydwanu i chwały Boga.
Izajasz – widzenie Pana na tronie, otoczonego serafinami (Iz 6).
Daniel – prorocze wizje Syna Człowieczego.
Paweł – uniesienie do „trzeciego nieba” (2 Kor 12).
Jan – Apokalipsa pełna symbolicznych obrazów.
Księga Ezechiela w Starym Testamencie stanowi szczególny przykład mistyki biblijnej. Prorok posługuje się językiem symboli, aby opisać spotkanie z chwałą Boga (Jahwe). W jego wizji pojawia się „rydwan Boga” – potężna konstrukcja symbolizująca całe stworzenie, które porusza się zgodnie z wolą Najwyższego. Tron unoszący się nad nim ukazuje, że Bóg panuje nad światem, jest Królem całego kosmosu. Ogień, błyskawice, tęcza – to znaki Jego świętości i transcendencji.
Ezechiel próbuje opisać to, co z natury jest «niewyrażalne». Człowiek, stykając się z nieskończonym Bogiem, nie znajduje adekwatnych słów – dlatego prorocy posługują się obrazami, które mają poruszyć wyobraźnię, wprowadzić w zachwyt i jednocześnie wzbudzić drżenie wobec tajemnicy.
W judaizmie na tej podstawie rozwinęła się «mistyka merkawy» („rydwanu”), gdzie wizja Ezechiela była traktowana jako duchowa mapa prowadząca ku Bogu. Nie chodziło jedynie o opis zjawiska, lecz o wejście w tajemnicę Bożej obecności i światła.
W chrześcijaństwie natomiast Ojcowie Kościoła dostrzegli w czterech twarzach istot zapowiedź czterech Ewangelistów:
Mateusz – człowiek,
Marek – lew,
Łukasz – wół,
Jan – orzeł.
Tron i „postać podobną do człowieka” interpretowano jako zapowiedź Chrystusa, Pana całego stworzenia.
Wizja Ezechiela ukazuje Boga jako Tego, który jest obecny i potężny, a Jego panowanie obejmuje cały świat. Co znamienne – Ezechiel doświadcza tego objawienia nie w świątyni w Jerozolimie, lecz na wygnaniu w Babilonie, co pokazuje, że Bóg nie jest ograniczony do jednego miejsca.
Ezechiel zaprasza czytelnika do wejścia w doświadczenie mistyki – do spotkania z Bogiem, który przekracza ludzkie wyobrażenia. Literatura mistyczna ma jednak swoją specyfikę. Jest trudna w odbiorze, pełna symboli, paraboli, hiperboli i niezwykłych obrazów (czasem wręcz potwornych). Odczytywanie jej wymaga przygotowania duchowego i teologicznego, dlatego bywa niezrozumiała, a nawet nużąca dla osób nieprzygotowanych.
A jednak właśnie w tej literaturze ukryty jest klucz do głębszego rozumienia wiary. Mistyka biblijna nie jest fantastyką ani grą wyobraźni, lecz próbą wyrażenia tego, co człowiek przeżywa w spotkaniu z Bogiem nieskończonym. Jest to zaproszenie do kontemplacji – do przekroczenia granic czysto rozumowego poznania i wejścia w tajemnicę obecności Boga, który objawia się człowiekowi.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz