Sintoizm

          Po ukształtowaniu się organizmu państwa Japońskiego z cesarzem na czele (ok. IV w. przed Chr.) nastąpiła infiltracja z Chin, poprzez Koreę, idei konfucjanizmu, taoizmu i buddyzmu. Do tych religii kodyfikowano (dopisano) rodzinne mitologie[1]  wyjaśniającą genezę narodu i państwa oraz deifikowano (ubóstwiono) władcę. Tak powstała tradycyjna religii japońska zwana sintoizmem (XII wiek). Charakteryzuje się ona politeizmem. Wierzenia nie mają wspólnego kanonu, ani świętych ksiąg.  Grupa etniczna Ajnowie praktykowali animizm (forma wierzeń polegająca na przypisywaniu posiadania duszy zwierzętom, roślinom, zjawiskom, a także tworom przyrody nieożywionej i przedmiotom), kult przodków, szamanizm (zespół praktyk i wierzeń opierających swe pojmowanie relacji świata namacalnego do świata duchowego na fundamentalnej roli szamana jako osoby zdolnej do podróży ekstatycznych w zaświaty dla dobra swojej wspólnoty bądź jej poszczególnych członków) oraz kult ognia i domowego ogniska. Wierzono, że wszystko posiada słabszą lub silniejszą duszę. Do bóstw zaliczano liczne zwierzęta. Nad tym wszystkim stanowiły pieczę kapłanki-dziewice. Ponadto uprawiano kult przedmiotów i zjawisk  natury (m.in. Słońca, Księżyca, gór, wulkanów, błyskawic, gromów). W pierwotnych religiach istotną rolę odgrywał kult gór, uważany za siedzibę zmarłych przodków oraz bóstw. Ważną rolę w kulcie odgrywały kobiety jako szamanki.

          Pozostałością pierwotnych praktyk i wierzeń obecne są w dzisiejszej obrzędowości religijnej Japończyków, wyrażającej związek między różnymi aspektami życia ludzkiego a wiarą w bóstwa i siły natury, traktowanej jako świętość (czego wyrazem są św. drzewa, kamienie i inne obiekty, przepasywane św. sznurem lub fartuszkiem, z ustawianymi przed nimi pożywieniem), w świętach ku czci bóstw i bohaterów, w talizmanach i fetyszach, w wierze we wróżby oraz w mitologii popularnej; niewiele zmienione wierzenia i obrzędy pierwotne kontynuowane są wśród Ajnów na północy i Riukiuańczyków na południu.

          Na bazie religii tradycyjnych (sintoizm, buddyzm, chrześcijaństwo) pojawiło się 127 tzw. nowych religii (wraz z 250 innymi); 67 wywodzi się z sintoizmu, 28 z buddyzmu, 3 z chrześcijaństwa, a 29 ma charakter synkretyczny (łączący elementy). Dzięki prostocie doktryny i praktyk obrzędowych nowe religie są chętnie akceptowane przez szerokie kręgi ludności (obiecują doczesne szczęście i dobrobyt materialny, budzą poczucie godności osobistej, umacniają więź wspólnotową, szczególnie przez masowe imprezy, łączące zróżnicowane  warstwy społeczeństwa japońskiego i budzące solidarność ogólnoludzką; mocno podkreślają swój ścisły związek z codziennym życiem; wzywają wyznawców do osobistego i aktywnego propagowania swojej religii.

---

[1] Według mitologii zanim powstały niebo i ziemia w pramaterii rządziła trójca bóstw: Amenominakanushi, Takamimusubi i Kamimusubi. Potem zrodziło się siedem par bóstw, a ostatnia z nich, Izanami i Izanagi, dała życie panteonowi japońskich bóstw i stworzyła świat (Wyspy Japońskie). Zawiłe dzieje mitologiczne kończą się zstąpieniem wnuka bogini Amaterasu na ziemię i objęciem nad nią panowania. Jej potomek, Kamuyamatoiwarehiko, po latach marszu dotarł do centralnej Japonii i w miejscowości Kashihara 11. dnia 2. miesiąca 660 roku przed Chr. objął godność cesarza Jimmu.

Korzystano z opracowań:

Taoizm, Biblioteka pisma literacko-artystycznego, wybór tekstów Wit Jaworskiego pod redakcją Mariana Dziwisza z roku 1988.
Hinduizm, Buddyzm, Islam, Andrzej Szyszko-Bohusz Ossolineum 1990 r.
Encyklopedia katolicka