Po rozwoju kultury czysto greckiej
zwanym okresem klasycznym nastąpił okres obcych wpływów na filozofię grecką.
Nowy okres nazywany hellenistycznym datuje się w zasadzie od IV w. przed Chr. W
łonie filozofii hellenistycznej powstały różne szkoły filozoficzne:
Szkoła cyników
Przedstawicielem szkoły cyników był Diogenes z Synopy
(413–323 przed Chr.). Jego życie było dość burzliwe. Jego ojciec Hikezjos,
bankier który prawdopodobnie kradł pieniądze, został wraz z synem skazany na
wygnanie z miasta. Diogenes zamieszkał w Atenach. Tam wstąpił do szkoły
Antystenesa. Antystenes
był twórcą cynizmu, ale był jednak tylko jego teoretykiem, a Diogenes uczynił
jego naukę sposobem życia i doprowadził ją do skrajności. Podczas jednej ze
swoich podróży odwiedził Syrakuzy. Tam został wzięty do niewoli przez
śródziemnomorskich piratów i sprzedany jako niewolnik niejakiemu Kseniadesowi,
mieszkańcowi Koryntu. Diogenes zajął się wychowaniem jego dzieci. Umarł w roku
śmierci Aleksandra Wielkiego.
Mieszkańcy Koryntu wznieśli na jego grobie marmurową figurę psa.
Filozof uznawał pełną niezależność od otoczenia. Był dla
siebie samowystarczalny. Wolny od dóbr materialnych. Mieszkał w beczce, ubierał
się w łachmany, potrzeby fizjologiczne załatwiał na ulicy. Głosił powrót do
natury, domagał się zniesienia małżeństwa, wprowadzenia wolności kobiet i
dzieci. Uważał, że poszukiwanie przyjemności, żądza bogactwa i władzy na próżno angażują
człowieka. Diogenes był ascetą, nie aby osłabiać ciało, ale wzmocnić i
zahartować się do życia pierwotnego. Głosił cynicznie bezwstyd. To co wszyscy
robią nie powinno być przedmiotem wstydu i winno być publiczne. Diogenes był
dziwakiem. Pogardzał rozkoszami życia i dobrami materialnymi. Był on autorem
myśli: "Bieda jest nauczycielką i podporą filozofii, bo do czego
filozofia nakłania słowami, do tego bieda zmusza w praktyce; Lepsza jest uboga mądrość, niż głupie
bogactwo; Rozkosze, jakie mężczyzna
czerpie z miłości, są o tyle uboższe od doznań kobiety, że niedostatek
przyjemności mężczyzna rekompensuje mnogością przygód". Wielokrotnie zachowywał się niestosownie w
miejscach publicznych (masturbował się publicznie na placu, opsikiwał gości,
zachowywał się jak pies). Diogenes dał podwaliny pod inne kierunki
rozwoju myśli greckiej, bardziej rozwinięte i dopracowane. Przykładem jest
stoicyzm.
Cynicy programowo odrzucali rozważanie zagadnień z teorii
bytu i teorii poznania, zakładając, że nie ma obiektywnych kryteriów prawdy.
Cynizm jako sposób na życie jest mi obcy. Diogenes żył
swoją filozofia. Był wolny, ale czy ta wolność radykalna nie była gorsząca dla
innych?
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz