Po
papieżu Grzegorzu XVI (1830–1846) wybrano papieża Piusa IX (1846–1878).
Był to dobrotliwy, o błyskotliwej inteligencji kapłan. Rozpoczął swój
pontyfikat od amnestii, czym zjednał sobie wiernych. Z czasem entuzjazm rzymian
ucichł. Okazało się, że papież nie jest
takim liberałem, jak sądzono. 9 lutego 1849 w Rzymie proklamowano Republikę,
oraz zniesienie doczesnej władzy papieża. Papież wezwał na pomoc cały
chrześcijański świat. Francuski korpus zbrojny pod wodzą generała Oudinota
przejął kontrolę nad Rzymem. Pius IX unieważnił konstytucję z 9 lutego.
17 marca
1861 r. Wiktor Emanuel II (1820–1878) został pierwszym królem zjednoczonych
Włoch (od 1861, z dynastii sabaudzkiej).
W roku
1854 r. Pius IX ogłosił dogmat o niepokalanym poczęciu Maryi Panny. Syllabus
(informator zawierający twierdzenia sprzeczne z nauką Kościoła) papieża Piusa
IX ogłoszony został 8 XII 1864 roku wraz z encykliką Quanta cura. W nim
potępił wszelkie nowoczesne idee: panteizm, naturalizm, racjonalizm, indyferentyzm (obojętność
religijna), komunizm itd. W 1869 roku
papież zwołał I Sobór Watykański, który został zawieszony w 1870 roku, kiedy
wojska włoskie zdobyły Rzym. Sobór uchwalił konstytucję dogmatyczną De
ecclesia Christi, która zawiera wypowiedź doktrynalną: Romani Pontificis
definitiones esse ex sese irreformabiles, non autem ex consensu Ecclesiae
(definicje Papieża Rzymskiego są same z siebie niezmienne, a nie wynika to ze
zgody Kościoła). To zdanie oraz dogmat o nieomylności papieża w sprawach wiary
i moralności kształtuje dziś w znacznej mierze stosunki w Kościele katolickim.
Obok dogmatu o prymacie i nieomylności papieża ważnym wkładem soboru była
konstytucja De fide catholica, która traktowała o Bogu Stworzycielu, o
objawieniu, wierze, stosunku wiary do wiedzy. Dołączone kanony odrzucały
ateizm, racjonalizm, materializm i panteizm. Sobór stwierdzał m.in. że możliwe
jest dojście do istnienia Boga „przy pomocy rozumowania naukowego i
filozoficznego”. Dogmat o prymacie i
nieomylności papieża potwierdził ogłoszoną przez tego samego papieża naukę o
niepokalanym poczęciu Najświętszej Maryi Panny[1].
Dogmat
prymatu i nieomylności papieża budził najwięcej kontrowersji. Przeciwnicy
powoływali się na błędy w tej sprawie
jakie zdarzyły się w historii. Padały imiona papieży: Honoriusza I, Liberiusza,
Wigiliusza, Papież był jednak nieugięty i czekał na właściwy moment. Gdy
kardynałowie francuscy nie mogli przybyć na kolejną sesję soborową, papież nie
mając głównych oponentów zyskał większość głosów i ogłosił przeforsował swój
zamysł. Ojcowie soborowi (zdecydowaną
większością głosów) orzekli, iż władza papieska jest bezpośrednią i najwyższą
władzą jurysdykcyjną nad całym Kościołem katolickim w sprawach wiary, obyczajów
i funkcjonowania instytucji kościelnych; wypowiadając się w tych sprawach ex
cathedra, papież posiada wsparcie Boże obiecane niegdyś św. Piotrowi, co
czyni przedstawiane przezeń definicje nieomylnymi i niezmiennymi. Dogmat ten do
dzisiaj budzi kontrowersje i zamiast podnosić prestiż, wyraźnie go obniża.
Papież
nigdy nie przyjął do wiadomości, że proklamowana Republika Włoch pozbawi
Kościół jego obszarów i ograniczy Państwo Watykańskie do 44 hektarów. Papież
obłożył ekskomuniką wszystkich, którzy przyczynili się do tego. Sam ogłosił się
więźniem Watykanu.
[1]
Dogmat ten wykorzystany zostanie do dogmatu o Wniebowzięciu Najświętszej Maryi
Panny (1950) oraz wyjaśnienia kwestii kapłaństwa kobiet przez Jana Pawła II.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz