Okres w którym działali filozofowie przed Sokratesem (469 – 399
przed Chr.)
nazywa się okresem presokratejskim naturalistycznym).
Kolebką filozofii były kolonie Greckie. Najstarsza została nazwana
filozofią jońską (mylezyjska). Głównym problemem jaki sobie stawiali
filozofowie jońscy było pytanie o początek świata. Chodziło im nie o początek
czasowy (kiedy), czy przestrzenny (gdzie) lecz co było na początku. Jaka była
pierwotna postać (forma) świata od której wszystko się rozwinęło. Używano
pojęcia arche (początek wszechrzeczy, zasada wszechświata).
Uważano, że to co było na początku nadal jest obecne w świecie jako jego
najgłębszy fundament, czy też jego natura.
Tales z Miletu (624–547
przed Chr.), powszechnie uważany za pierwszego filozofa, utrzymywał, że tym arche
była woda: Wszystko jest z wody, z wody powstało i z wody się składa.
Uzasadniał to tym, że woda jest konieczna do życia. Nawiązywał tym samym do
mitu o bóstwach morskich o tzw. Okeanosie i Tetydze, którzy mieli dać początek
światu. Filozof nawiązuje do mitologii, ale już przechodzi do tłumaczenia
rzeczy koniecznej jaka była woda. Woda jest najbardziej fundamentalna. Żywy
organizm jest wilgotny: To, co żywe, żyje wilgocią, martwe wysycha, zarodki
wszystkiego są mokre, a pokarm soczysty. Filozof jest pierwszym,
rozpoznanym filozofem, który stworzył spójną teorię natury. Jego wiedza
wynikała z obserwacji świata, przyrody i rozumowego myślenia. Do dnia
dzisiejszego znane jest uczniom w szkole twierdzenie Talesa.
Tales nie odwoływał się do sił nadprzyrodzonych. Nie
mniej, nie obce mu było pojęcie duszy, które przypisywał przedmiotom (materii).
Prawdopodobnie odkrył, że magnetyt oraz potarty bursztyn mają własności
przyciągania na skutek istnienia czegoś w rodzaju duszy. W tym stwierdzeniu
mozna dopatrywać się poszukiwań wzajemnych relacji między przedmiotami.
Anaksymander z Miletu
(ok. 609–547 przed Chr.), uczeń Talesa, mawiał, że początkiem arche
i tworzywem tego, co jest, jest apeiron (bezgraniczna,
wieczna, bezkształtna pramateria, bezkres). Uważał, że skoro świat się rozwija,
to wcześniej musiał być nieokreślony (bezkresny). W tym dopatruję się wyczucia
stanu przedzerowego i konieczność powstania świata. Brak rozdzielenia między
wieczną bezkształtną pramaterią a bezkresem sugeruje pierwotną nieokreśloność.
Nieokreśloność jest niedeterminowalna, i musi sama dla siebie stanowić
zasadę. W filozofii Anaksymandera doszukuję się próby zdefiniowania zasady
wszechświata i wytłumaczenia kim ona jest. Filozof w wielu dziedzinach zbliżył
się znacznie do prawdy. Twierdził, że zwierzęta lądowe wywodzą się od zwierząt
morskich, a człowiek z niższych gatunków zwierząt. Sugerował zakrzywienie
ziemi. Umieszczał ją w przestrzeni w modelu sfer planetarnych.
Anaksymenes z Miletu
(ok. 585–525 przed Chr.), prawdopodobnie uczeń Anaksymandra, uważał, że
bezkresem, pierwotną materią było powietrze: Różnice zaś zachodzą wskutek
zagęszczania się i rozrzedzania w poszczególnych rzeczach i z rozrzedzenia
powstaje ogień, ze zgęszczenia zaś wiatr, potem chmury, a z jeszcze większego
zgęszczenia woda, potem ziemia, potem kamienie, a z nich wszystko inne. Filozof
przypisywał powietrzu boskość. Od powietrza wszystko pochodzi.
Dzisiaj pojęcie arche jest blisko idei mocy boskiej,
przyczyny sprawczej. Moc którą Stwórca ma w sobie została Jego wolą tchnięta w
bezkres, w nicość (praprzestrzeń). Wtedy narodziła się przestrzeń jako miejsce
wszechświata. Przestrzeń została wypełniona energią (apeiron),
która bezpośrednio pochodzi od Stwórcy. Jej boskie pochodzenie widać w jej
doskonałości. Energia nigdy się nie zużywa. Z energii nie tylko został
zbudowany świat materialny, ale go dynamizuje. Jedynym jej ograniczeniem jest
prędkość rozchodzenia się, równa skończonej prędkości < c >. Świadczy to
o jest podporządkowaniu się idei stworzenia. Wszystko co zostało stworzone lub
przekształcone otrzymuje etykietę profanum i nigdy nie może być nazwane bogiem.
Energia jest więc tylko narzędziem Boga. Ponieważ energia nie ma swojej
postaci (fala elektromagnetyczna, światło są tylko jej obrazami) można przyjąć
że jest relacją pomiędzy Stwórcą a przedmiotami. Tym sposobem Stwórca bierze
udział w każdy zdarzeniu i w zjawisku jakie mają miejsce we wszechświecie. Energię można mierzyć również w jednostkach
masy. E=mc² (c² spełnia rolę przelicznika,
współczynnika). Energia przenosi emocje i jest zapamiętywana.
Energia
określa stan układu fizycznego (materii) oraz zdolność do wykonania pracy.
Energia występuje w różnych postaciach np.: energia kinetyczna, energia sprężystości, energia
cieplna, energia jądrowa. Energia może zmieniać swoją
postać, jednak nie może być tworzona ani niszczona (zasada zachowania energii). Np. produkcja
energii w elektrowni węglowej oznacza tylko przekształcenie energii chemicznej
w elektryczną. Z punktu widzenia termodynamiki
niektóre formy energii są funkcjami stanu i potencjałami termodynamicznymi. Energia i
jej zmiany opisują stan i wzajemne oddziaływania
obiektów fizycznych (ciał,
pól,
cząstek,
układów fizycznych), przemiany fizyczne i chemiczne
oraz wszelkiego rodzaju procesy występujące w przyrodzie. W
termodynamice, energię która może zostać zamieniona na pracę w określonych
warunkach nazywa się energią swobodną.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz