Nie do końca jest znane pochodzenie Sumerów,
starożytnego ludu, który w IV tysiącleciu przed Chrystusem założył wysoko
rozwiniętą cywilizacje w południowej Mezopotamii. W krainie tej powstało wiele
miast (Ur, Uruk, Lagasz), które miały własną niezależność i czciły własnych
bogów. Posługiwali się językiem
sumeryjskim, wprowadzili wiele wynalazków (kanały nawadniające, wymyślili zero i opracowali system
sześćdziesiątkowy, wnosili sklepienia łukowe i wyrabiali gliniane cegły –
suszone i wypalane), od 3300 lat przed
Chrystusem zaczęli używać pismo
klinowe. Na początku II tysiąclecia przed Chrystusem zostali pobici przez
Amorytów i wchłonięci przez powstałe państwo Babilońskie.
W latach 2334 – 2279 p.n.e. pojawił się Sargon Wielki
(Akadyjski) (pochodzenie nieznane, król Akadu), który założył dynastię
akadyjską i imperiów o tej samej nazwie. Wielu uczonych uważa, że Sargon I był
biblijnym Nimrodem, synem Kusza, którego spłodził Cham, syn Noego. Narodziny i
dzieciństwo Sargona znane są tylko z legendy, która mówi, że został on zrodzony
w Azupiranu (mieście Szafranu) przez niepokalaną dziewicę – kapłankę, która
ułożyła niemowlę w trzcinowym koszyku uszczelnionym asfaltem i powierzyła
nurtom rzeki. Dziecko zostało odnalezione przez człowieka odpowiedzialnego za
nawadnianie ogrodów, imieniem Akki (Aqqi), który wychował je na ogrodnika.
Legenda ta (bardzo przypominająca losy Mojżesza), napisana została ok. 1600 lat po jego śmierci.
Jego imperium rozciągało się od dolnej Mezopotamii aż po
Morze Śródziemne. Rządził w swojej stolicy Akad, dotąd nieodnalezionej. Jego
działania i dokonania owiane są legendami. Sargon miał córkę Enheduanę,
która była na owe czasy kobieta niezwykłą. Była ona poetką i pierwszą znaną z
imienia twórczynią literatury w dziejach świata. Swoje utwory zapisywała pismem
klinowym. W zapisach używała swojego imienia (pisała: ja jestem Enhuduana),
co świadczyło o jej odwadze i pozycji. W tych czasach nie było jeszcze
dominacji płci męskiej. Walnie przyczyniła się do jedności religijnej,
kulturowej i politycznej. Była księżniczką i arcykapłanką boga Nanny (boga
księżyca) w Ur. Jako córka władcy i arcykapłanka zdobyła odpowiednie do swej
pozycji wykształcenie, poznała język, religię i literaturę sumeryjską, co umożliwiało
jej realizację przyjętych zamierzeń literackich. Wykorzystując prawdopodobnie
dostęp do archiwów świątynnych, jaki miała, sprawując wysoką godność religijną,
dokonała podczas swojego pontyfikatu kompilacji 42 hymnów ku czci świątyń
Sumeru, przyczyniając się w ten sposób do ich rozpowszechnienia pośród
akadyjskich elit intelektualnych. Pozycja kobiet w dalszych latach zaczęła
spadać do podporządkowania ich dominacji męskiej (kodeks Hammurabiego). Kultura
akkadyjska zakończyła się w VI wieku przed Chrystusem, po upadku Babilonii za
panowania króla Nabonida .
Być może poglądy Enheduany miały wpływ na rodzącą się
religię semicką, religię monoteistyczną.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz