Łączna liczba wyświetleń

wtorek, 9 października 2018

Enheduana


            Nie do końca jest znane pochodzenie Sumerów, starożytnego ludu, który w IV tysiącleciu przed Chrystusem założył wysoko rozwiniętą cywilizacje w południowej Mezopotamii. W krainie tej powstało wiele miast (Ur, Uruk, Lagasz), które miały własną niezależność i czciły własnych bogów.  Posługiwali się językiem sumeryjskim, wprowadzili wiele wynalazków (kanały nawadniające,  wymyślili zero i opracowali system sześćdziesiątkowy, wnosili sklepienia łukowe i wyrabiali gliniane cegły – suszone i wypalane),  od 3300 lat przed Chrystusem zaczęli używać  pismo klinowe. Na początku II tysiąclecia przed Chrystusem zostali pobici przez Amorytów i wchłonięci przez powstałe państwo Babilońskie.
          W latach 2334 – 2279 p.n.e. pojawił się Sargon Wielki (Akadyjski) (pochodzenie nieznane, król Akadu), który założył dynastię akadyjską i imperiów o tej samej nazwie. Wielu uczonych uważa, że Sargon I był biblijnym Nimrodem, synem Kusza, którego spłodził Cham, syn Noego. Narodziny i dzieciństwo Sargona znane są tylko z legendy, która mówi, że został on zrodzony w Azupiranu (mieście Szafranu) przez niepokalaną dziewicę – kapłankę, która ułożyła niemowlę w trzcinowym koszyku uszczelnionym asfaltem i powierzyła nurtom rzeki. Dziecko zostało odnalezione przez człowieka odpowiedzialnego za nawadnianie ogrodów, imieniem Akki (Aqqi), który wychował je na ogrodnika. Legenda ta (bardzo przypominająca losy Mojżesza), napisana została  ok. 1600 lat po jego śmierci.
          Jego imperium rozciągało się od dolnej Mezopotamii aż po Morze Śródziemne. Rządził w swojej stolicy Akad, dotąd nieodnalezionej. Jego działania i dokonania owiane są legendami. Sargon miał córkę Enheduanę, która była na owe czasy kobieta niezwykłą. Była ona poetką i pierwszą znaną z imienia twórczynią literatury w dziejach świata. Swoje utwory zapisywała pismem klinowym. W zapisach używała swojego imienia (pisała: ja jestem Enhuduana), co świadczyło o jej odwadze i pozycji. W tych czasach nie było jeszcze dominacji płci męskiej. Walnie przyczyniła się do jedności religijnej, kulturowej i politycznej. Była księżniczką i arcykapłanką boga Nanny (boga księżyca) w Ur. Jako córka władcy i arcykapłanka zdobyła odpowiednie do swej pozycji wykształcenie, poznała język, religię i literaturę sumeryjską, co umożliwiało jej realizację przyjętych zamierzeń literackich. Wykorzystując prawdopodobnie dostęp do archiwów świątynnych, jaki miała, sprawując wysoką godność religijną, dokonała podczas swojego pontyfikatu kompilacji 42 hymnów ku czci świątyń Sumeru, przyczyniając się w ten sposób do ich rozpowszechnienia pośród akadyjskich elit intelektualnych. Pozycja kobiet w dalszych latach zaczęła spadać do podporządkowania ich dominacji męskiej (kodeks Hammurabiego). Kultura akkadyjska zakończyła się w VI wieku przed Chrystusem, po upadku Babilonii za panowania króla Nabonida .
         Być może poglądy Enheduany miały wpływ na rodzącą się religię semicką, religię monoteistyczną.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz