Duch Święty jest
pojęciem szczególnie eksponowanym w religii chrześcijańskiej. Katecheza
chrześcijańska mówi, że Duch Święty jest trzecią Osobą Trójcy Świętej. Doktryna
chrześcijańska odczytuje w Biblii (Dz
2,3–4; Ps 139,7–8 i in.) Jego oddzielną, samodzielną osobowość, co uważam za
błąd. Nie dziwię się, że pojawiły się doktryny antytrynitarne, które
sprzeciwiają się tej tezie. W Dziejach Apostolskim pisze: "Nagle dał
się słyszeć z nieba szum, jakby uderzenie gwałtownego wiatru, i napełnił cały
dom, w którym przebywali. Ukazały się im też języki jakby z ognia, które się
rozdzieliły, i na każdym z nich spoczął jeden. I
wszyscy zostali napełnieni Duchem Świętym, i zaczęli mówić obcymi językami, tak
jak im Duch pozwalał mówić. " (Dz 2,3–4); "Gdzież się oddalę
przed Twoim duchem? Gdzie ucieknę od
Twego oblicza? " (Ps 139, 7–8) ; "Nam zaś objawił to Bóg przez
Ducha7.
Duch przenika wszystko, nawet głębokości Boga samego " (1 Kor 2,10). Wielokrotnie
analizowane teksty biblijne nie potwierdzają tezy doktryny chrześcijańskiej.
Ewangeliści bardzo lubią posługiwać się tym terminem i wskazują na jego wielkie
znaczenie w wierze. Pojęcie Ducha Świętego zakorzeniło się mocno w wierze chrześcijańskiej. Wierni często
powołuje się na Niego. Pierwsze Objawienie Ducha Świętego ma miejsce podczas
chrztu Jezusa. Duch Święty czuwa nad wyborem papieża, Kościołem, uczestniczy w codziennym życiu wiernych. Jest tak ważną
postacią, że Jezus napominał (jeżeli jest to prawda historyczna), że "każdy
grzech i bluźnierstwo będą odpuszczone ludziom, ale bluźnierstwo przeciwko
Duchowi nie będzie odpuszczone" (Mt 12.31). Po
zmartwychwstaniu Jezusa miało miejsce zesłanie Ducha Świętego na apostołów. Ten
fakt przeczy Jego osobowości bytowej. Duch Święty uosabia ducha, tchnienie
istoty Boga. To samo Jego centrum
Twórcy religii chrześcijańskiej samo tchnienie Boga, Jego moc, istotę
wysublimowano do osobnego istnienia bytowego[1].
. Dla chrześcijaństwa Jego wysublimowanie jest tak ważne, że uczynili go
znakiem rozpoznawczym krzyża: „Idźcie więc i czyńcie uczniami wszystkie
narody, udzielając im chrztu w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego” (Mt 28,
19).
Twórcy religii chrześcijańskiej sklonowali boski
wizerunek tworząc osobny byt. W
żadnym tekście Pisma Świętego nie znajdujemy dialogu Ducha Świętego z Synem lub
Ojcem. Nigdzie też Pismo wprost nie mówi, że Duch Święty jest Bogiem. Jedynie w Dziejach Apostolskich Piotr w
rozmowie z Ananiaszem zwraca się do niego w słowach: dlaczego szatan
zawładnął twym sercem, że skłamałeś Duchowi Świętemu i odłożyłeś sobie część
zapłaty za ziemię.(...) Jakże mogłeś dopuścić myśl o takim uczynku? Nie ludziom
skłamałeś, lecz Bogu (Dz Ap.
5,3–4).
W wierze rozumnej Trójca Święta jest sprzecznością
logiczną. Jedyny Bóg istniejący jako trzy Osoby (hypostaza) pozostaje jednym
Bytem. Niezrozumienie tej filozofii ukrywa się pod zasłoną tajemnicy
trynitarskiej. Ireneusz z Lionu (zm. 202) podkreśla niewystarczalność ludzkiego
języka do opisania tajemnicy Bóstwa.
Kościół upierając się nad tym nielogicznym
sformułowaniu ogłosił dogmat (dopiero w
IV wieku), który stał się prawdą wiary teologii chrześcijańskiej. Przekonanie o
prawdziwości tezy Trójcy Świętej jest tak duże, że zachowują ją kościoły
katolickie, prawosławne, wyznania wywodzące się z reformacji takie, jak
luteranizm, kalwinizm, anglikanizm, metodyzm i prezbiterianizm. Uznanie wiary w
Trójcę Świętą jest pierwszym koniecznym warunkiem wstąpienia do Światowej Rady Kościołów.
Pojęcie Aktu działającego jest ukłonem autora wobec
stwierdzenia chrześcijańskiego, że wszystkie trzy Osoby są rozumiane
jako mające tę samą jedną istotę czyli naturę (tautuzja), a nie jedynie podobne
natury.
Idea Trójcy Świętej budziła od dawna kontrowersje.
Dowodem są powstałe doktryny antytrynitarskie.
Według antytrynitaryzmu
(arianie,
Badacze Pisma Świętego, Świadkowie Jehowy, unitarianie,
bracia polscy,
Kościół Chrześcijan Dnia Sobotniego,
Zbory Boże Chrześcijan Dnia Siódmego)
Trójca Święta nie istnieje, między innymi dlatego, że nie ma o niej informacji
w Biblii. W tekstach Starego Testamentu nie ma żadnego objawienia Trójcy. Także
w Nowym Testamencie nie występuje stereotypowe credo. I choć wiele
tekstów Nowego Testamentu (np. 1 Kor 12,4-6) jest dość powszechnie traktowanych
jako argument trynitarny, jednak ściśle rzecz biorąc są to wersety
modelu potrójnego (wyliczeniowego), a nie trynitarnego. Innym
fragmentem o takiej potrójności, wymieniającym „Ojca, Syna i Ducha”, to
Ef 4,4-6.
Dla mnie pojęcie Ducha Świętego w obrazie bytu osobowego
to przeintelektualizowana koncepcja, która tylko utrudnia wiarę, nie wnosząc do
niej nic nowego i wartościowego. Krytycy zarzucają też, że doktryna trynitarna
była wynikiem działań bardziej politycznych, niż teologicznych. Jaroslav
Pelikan, The Christian Tradition, 1971, strona 173. E. Washburn
Hopkins, profesor Uniwersytetu Yale stawia tezę: „ostateczne ustalenie
ortodoksyjnej definicji trójcy było w znacznej mierze sprawą polityki
kościelnej”. Origin and Evolution of Religion, 1923, strona 339; The
New Encyclopædia Britannica tak komentuje odnośne fakty historyczne: „W
Nowym Testamencie nie spotykamy słowa Trójca ani wyraźnego sformułowania tej
doktryny (...). Doktryna ta rozwijała się stopniowo przez kilka stuleci wśród
licznych sporów. (...) Odmienność tych trzech [Osób] oraz ich jedność połączono
w jednej, ścisłej doktrynie o jednej istocie i trzech osobach nie wcześniej niż
w IV wieku”. (The New Encyclopædia Britannica, wydanie XV, 1985, tom 11,
Micropædia, strona 928).
Duch Święty jest przejawem działalności Bożej lub mocą
Bożą. Duch Święty ma zatem funkcję dynamiczną. Jako słowo jest zamiennikiem,
synonimem Boga. Duch Święty jest pojęciem podobnym do pojęcia Anioła. Jest On
posłannikiem samego Boga Ojca, Aktu działającego. Jezus Chrystus działający
jest Duchem Świętym.
Dla wierzących wiarą parafialną niech zostanie jak głosi
katecheza kościelna, bo pojęcie Ducha Świętego niczemu nie przeszkadza a
pobudza do duchowości.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz