Dwie tradycje o stworzeniu

          W Księdze Rodzaju umieszczono dwa opisy powołania człowieka do życia. Najpierw wprowadzono opis wg tradycji młodszej kapłańskiej zredagowanej w V w przed Ch., a potem starszej tradycji jahwistycznej z X w. Przed Chr.

Wg tradycji kapłańskiej

"A wreszcie rzekł Bóg: «Uczyńmy człowieka na Nasz obraz, podobnego Nam. Niech panuje nad rybami morskimi, nad ptactwem powietrznym, nad bydłem, nad ziemią i nad wszystkimi zwierzętami pełzającymi po ziemi!»
Stworzył więc Bóg człowieka na swój obraz, na obraz Boży go stworzył: stworzył mężczyznę i niewiastę. Po czym Bóg im błogosławił, mówiąc do nich: «Bądźcie płodni i rozmnażajcie się, abyście zaludnili ziemię i uczynili ją sobie poddaną; abyście panowali nad rybami morskimi, nad ptactwem powietrznym i nad wszystkimi zwierzętami pełzającymi po ziemi». I rzekł Bóg: «Oto wam daję wszelką roślinę przynoszącą ziarno po całej ziemi i wszelkie drzewo, którego owoc ma w sobie nasienie: dla was będą one pokarmem. A dla wszelkiego zwierzęcia polnego i dla wszelkiego ptactwa w powietrzu, i dla wszystkiego, co się porusza po ziemi i ma w sobie pierwiastek życia, będzie pokarmem wszelka trawa zielona». I stało się tak. A Bóg widział, że wszystko, co uczynił, było bardzo dobre. I tak upłynął wieczór i poranek - dzień szósty" (Rdz 1,26–31).

Wg tradycji jahwistycznej

"Gdy Pan Bóg uczynił ziemię i niebo, nie było jeszcze żadnego krzewu polnego na ziemi, ani żadna trawa polna jeszcze nie wzeszła - bo Pan Bóg nie zsyłał deszczu na ziemię i nie było człowieka, który by uprawiał ziemię i rów kopał w ziemi, aby w ten sposób nawadniać całą powierzchnię gleby - wtedy to Pan Bóg ulepił człowieka z prochu ziemi i tchnął w jego nozdrza tchnienie życia, wskutek czego stał się człowiek istotą żywą." (Rdz 2,4–7).

        Proszę zwrócić uwagę, że końcowy redaktor umieścił najpierw tradycję młodszą, bardziej rozbudowaną. Druga jest lakoniczna: Pan Bóg ulepił człowieka z prochu ziemi i tchnął w jego nozdrza tchnienie życia, wskutek czego stał się człowiek istotą żywą" (tamze). Ten fakt świadczy, że redaktorzy mieli tendencję do rozbudowy tekstu i wprowadzania do niego własnych koncepcji. Redaktorzy pozostawili opis starszy hahwistyczny, bo był bardzo dobrym uzupełnieniem opisu młodszego. Nie są one ze sobą sprzeczne. Oba opisy są komplementarne i wnoszą do tekstu odczytane prawdy.

         Pierwszy opis jest bardziej teologiczny, dogmatyczny. Zaakcentowane jest podobieństwo człowieka do Stwórcy. Bóg błogosławi, czyli uświęca własne stworzenie, nadając mu rangę przyszłego dziedzica. Drugi opis sprowadza człowieka do bytu stworzonego z materii.

          Istnieją dwa główne twierdzenia dotyczące sprzeczności pomiędzy rozdziałem 1 a 2 z Księgi Rodzaju. Drugi odnosi się do życia roślin. Księga Rodzaju opisuje jak Bóg tworzy roślinność trzeciego dnia: «Niechaj ziemia wyda rośliny zielone: trawy dające nasiona, drzewa owocowe rodzące na ziemi według swego gatunku owoce, w których są nasiona» (Rdz 1,11), a w 2.5 stwierdza, że zanim stworzony został człowiek: "nie było jeszcze żadnego krzewu polnego na ziemi, ani żadna trawa polna jeszcze nie wzeszła - bo Pan Bóg nie zsyłał deszczu na ziemię i nie było człowieka, który by uprawiał ziemię" (Rdz 2,5). Zatem, o co chodzi? Czy Bóg stworzył roślinność trzeciego dnia zanim stworzył człowieka (Rdz 1), czy po tym jak stworzył człowieka (Rdz 2)? Hebrajskie wyrazy użyte w odniesieniu do „roślinności” w tych dwóch fragmentach są inne. Księga Rodzaju 1.11 używa terminu, który odnosi się do roślinności jako takiej. Natomiast Księga Rodzaju 2.5 używa dokładniejszego terminu, który odnosi się do roślinności wymagającej uprawy, np. pielęgnacji ze strony człowieka, ogrodnika. Fragmenty te nie są ze sobą sprzeczne. Rdz 1.11 opisuje Boga tworzącego roślinność, a Rdz 2.5 mówi o Bogu sprawiającym, że roślinność „nieuprawna” wzrastała dopiero potem jak został stworzony człowiek.