Papież Soter (166–174) stanął na czele Kościoła już bogatego, choć niejednokrotnie ukrywał się katakumbach. Kościół również okazał się hojny. Przekazał znaczne kwoty dla więźniów pracujących w kopalniach chrześcijańskich. Na nowo wybuchł spór między Kościołem zachodnim a wschodnim odnośnie terminu świąt Wielkanocnych.
Papież Eleuteriusz (174/175–188/189) był Grekiem. Jego pontyfikat był raczej spokojny. Kościoły rozwijały się. Poza Rzymem rozkwitał w Lyonie, w Kartaginie. Używano języka greckiego. Do Rzymu przybył Montanus wraz z dwiema kobietami Pryscyllą i Maksymilą. Szerzyli oni ascetyzm i zwiastowali bliski koniec świata. Głosili potrzebę reform obyczajów. Mieli wielu zwolenników. Nie bardzo wiedziano jak ich traktować. Wschód alarmował, że jest to niebezpieczna sekta. Do Rzymu przybył w celu rozpoznania Ireneusz oraz Prakseasz. Ireneusz był im przychylny. Wpływ jego na papieża powodował, że sektę początkowo tolerowano. W końcu została odrzucona. Główni bohaterowie zginęli. Eleuteriusz odrzucił rozpowszechniony pogląd o żywności nieczystej.
Po śmierci Marka Aureliusza na tron zasiadł jego szalony syn Kommodus (161–192). Jego faworyta Marcja była chrześcijanką. Wykorzystując swe wdzięki uratowała od śmierci niejednego chrześcijanina. Kiedy została żoną, sama stała się kandydatką do stracenia. Zamach stanu na Kommodusie uratował ją od śmierci.
Papież Wiktor I (189–199) jest światkiem znacznego rozkwitu kościołów w całym basenie Morza Śródziemnego. Wzrósł autorytet papiestwa. Zaczęto propagować język łaciński w liturgii. Stale odradza się konflikt o datę świąt Wielkanocnych. Na Wschodzie data ta jest ruchoma i stanowiła na 14 dzień nisan pierwszego żydowskiego miesiąca. W tym dniu pości się, dopiero na drugi dzień spożywa się uroczysty posiłek. Na Zachodzie ustanowiono na stałe niedzielę jako święto zmartwychwstania Jezusa. Po konfliktowych rozmowach papież skarcił i wykluczył kościoły Efezu, które się nie podporządkowały Rzymowi. Po interwencji Ireneusza i innych biskupów papież wycofał się z restrykcji. Kościoły Efezu nie czując presji, dostosowywały się do tradycji rzymskiej. Papież Wiktor chciał jednoznacznie narzucić prymat Rzymu nad światem chrześcijańskim. Z drugiej strony Kościół musiał borykać z nowymi herezjami monarchian, modalistów.
Herezje antytrynitarne:
Monarchianie głosili jedność Bożej substancji i osoby ontycznej. Powstało wiele odłamów doktrynalnych.
Adopcjanizm twierdził, iż Chrystus był jedynie człowiekiem natchnionym przez Ducha Świętego. Człowiek został adaptowany (wybrany) przez Boga.
Modaliści zacierali różnice pomiędzy Ojcem, Synem i Duchem Świętym.
Sabelianizm (późny monarchianizm) zaprzeczał istnieniu hipostaz Trójcy Świętej. Uważano, że istnieje jeden Bóg Ojciec, a Syn i Duch Święty są sposobami jego samowyrażania się.
Socynianie podobnie jak sabelianie. Byli przeciwni nauce o Trójcy świętej.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz