Oświecenie cd. 5

 

Dawid Hume ur. 7.05.1711 w Edynburgu, zm. 25.08.1776. Był pisarzem, filozofem i historykiem. Urodzony w Szkocji był wychowywany w Anglii, żył we Francji i w Anglii. Hume był przede wszystkim historykiem. Sławę przyniosły mu dwa dzieła filozoficzne: Badania dotyczące rozumu ludzkiego oraz Badania dotyczące zasad moralności. Pierwsze dzieło wstrząsnęło mocno podstawami filozofii jego czasów. Początkowo jego prace, zbyt kontrowersyjne zamykały mu  drogę do kariery uniwersyteckiej.

          Dawid Hume oparł się na pracach Johna Locke’a, ale w gruncie rzeczy obalił w dużym stopniu wypracowane przez niego zasady czystego empiryzmu. Sam jednak nie stworzył własnego systemu filozoficznego. Poddał krytyce poglądy istniejące. Zgodził się z poglądem, że wiedza pochodzi z doświadczenia,  a nie z rozumowego dochodzenia do prawdy. Rozmyślania umysłowe prawie zawsze prowadzą na manowce. Tak też takie pojęcia jak Bóg są co najmniej podejrzane. Trzeba przyjąć na wiarę Jego istnienie, tak samo należy wierzyć w istnienie materii. Dla człowieka dane są tylko doświadczenia oraz własne myśli. Prace Dawida Hume były inspiracją dla dalszych poszukiwać przez Immanuela Kanta oraz pozytywistów logicznych.

Jan Jakub Rousseau ur. 28.VI 172 w Genewie, zmarł 2 lipca 1778 roku. Był szwajcarskim pisarzem, filozofem, i pedagogiem. Zasłynął w forsowaniu idei swobodnego wychowania. Na ulicach Anncy przyłapano go na ekshibicjonizmie. Choć był samoukiem, bez wykształcenia, potrafił zwrócić na siebie uwagę. Wygrał konkurs ogłoszony przez Akademię w Dijon: Czy odnowienie sztuk i nauk przyczyniło się do odnowieniu obyczajów?  Pisał w niej: Usuńcie ten nieszczęsny postęp, zabierzcie nasze błędy i nałogi zabierzcie wytwory cywilizacji, a wszystko będzie dobre. Dzieło to przyniosło mu rozgłos. Dlaczego?  Tam gdzie forsowany jest postęp umacnia się konserwatyzm.  Rousseau odrzucał teorie postępu. Uważał, że niszczy w człowieku to co jest w nim naturalne. To co naturalne jest dobre, bo od samego Boga pochodzi. Rozum niszczy człowieka. Wzbudza zawiść, zazdrość, pożądanie. Wytwarza między ludźmi zawiść, wzajemną nieufność i zazdrość. W zasadzie Rousseau nie pasował do nurtu oświecenia. W rzeczywistości był pisarzem zwiastującym romantyzm.                            

          Powracając do Genewy zauważył zmiany jakie się w nim dokonały. Odrzucony przez władze stanął po stronie młodych.