Papież Pius VIII (1829–1830)
sprawował władzę jedynie półtora
roku. Był ciężko chory. Być może artretyzm spowodował, że miał stale
przekrzywioną głowę. Chciał kontynuować politykę Piusa VII. Uczynił wszystko
aby położyć kres brutalnemu postępowaniu policji.
Papież Grzegorz XVI (1831–1846) reprezentował
dwie postawy: papieża, skromnego i bezinteresownego mnicha i fatalnego
przywódcę państwa. Jako głowa państwa nie potrafił sprostać wyzwaniom epoki.
Karbonariusze walczyli o zjednoczenie Włoch. Zamiast próbować metod
politycznych wezwał austriackie wojska do wsparcia swoich absolutystycznych
rządów. Wszędzie dopatrywał się działania szatana. Nie tolerował krytyki. Nie
był wolny od nepotyzmu. Miał kochankę, żonę papieskiego szambelana. Potępił w Polsce powstanie listopadowe i
napiętnował udział w nim duchowieństwa polskiego.
Papież Pius IX (1846–1878) był człowiekiem łagodnym,
pobożnym, dbał o dobro publiczne i los poddanych. Posiadał urok osobisty. Był
przystojny, nieugięty, ale zarazem miał nieobliczalny temperament. Ogłosił
amnestie. Początkowo uwielbiany, stopniowo tracił kredyt zaufania za brak
zrozumienia w dążeniach narodowościowych i konserwatyzm. Na początku starał się
reformować państwo. W 1849 roku
proklamowano Republikę Rzymską,
pozbawiając papieża władzy świeckiej. Pozostawiono mu jedynie prawo pełnienia
funkcji religijnych. Papież wezwał Francję, Austrię, Hiszpanię i Neapol do
interwencji zbrojnej na rzecz papieża. Nastąpiła restauracja władzy papieskiej.
Wszystko wróciło do poprzedniego porządku. Opozycja skupiła się na jednym
zadaniu, likwidacji Państwa Kościelnego. Premier sardyński zjednoczył państwa
italskie. Wiktor Emmanuel II został ogłoszony królem. Papież nałożył
ekskomunikę na opozycję. Wojska piemonckie pokonały oddziały papieskie.
Władza Piusa IX obejmowała już tylko Rzym i okolice. Reszta przeszła do
powstałego w 1861 r. Królestwa Włoch.
Papież przez 10 lat był chroniony przez wojska francuskie, ale i one musiały
opuścić Rzym. W 1870 roku siły włoskie opanowały miasto i zostało włączone do
państwa włoskiego. W prawie gwarancyjnym z 13 maja 1871 r. rząd włoski ogłosił
papieża osobą suwerenną i nietykalną; ustalił dla niego rentę, dotację oraz
przyznał mu pałac w Watykanie, na Lateranie oraz willę w Castel Gandolfo wraz z
przyległościami. Papież odmówił (non possumus) i uznał się za więźnia.
8
grudnia 1854 roku papież ogłosił dogmat o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej
Maryi Panny. Ogłosił encyklikę Quanta
cura potępiająca racjonalizm, gallikanizm, etatyzm, socjalizm, wolność
prasy, równość kultów wobec prawa, całkowita wolność sumienia, krytykę religii
katolickiej i inne. W syllabusie (skrócona wersja encykliki) zestawiono 80 błędnych poglądów i uznano za
niedopuszczalne stwierdzenie, że papież może i powinien pogodzić się z
postępem, liberalizmem i nowoczesną cywilizacją. Syllabus został źle przyjęty przez liberalnych katolików Europy.
Napoleon III zabronił jej publikacji.
W
1869 roku papież zwołał Sobór Watykański
I (XX Sobór Powszechny). Po dramatycznych posiedzeniach ogłoszono dogmat o
nieomylności papieża. Przeciwnicy powoływali się na papieży Honoriusza I,
Liberiusza, Wigiliusza, Jana XXII, którzy nie wykazali się nieomylnością w
sprawach wiary. Sobór Watykański I stał się przyczyną powstania schizmy w
Kościele. Tak zakończył się jeden z najdłuższych w historii pontyfikat
papieski. Za jego panowaniu nasilił się antyklerykalizm. Gdy po trzech latach przenoszono zwłoki
papieża do kościoła Świętego Wawrzyńca za Murami, trzeba było to uczynić nocą,
ukradkiem i z policyjna eskortą.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz