Papież Leon XIII (1878–1903) został wybrany w atmosferze
spokoju. Papież przestał być władcą państwa, nie interesował ambasadorów, tak
więc nie utrudniali w elekcji. Papież znał kilka języków, Boska Komedię
znał na pamięć. W młodości mierzył wysoko i nie krył się z tym. Był człowiekiem
pobożnym, ale chłodnym w obejściu. Kiedy przeszedł przez pustynię wyzbył się
pychy. Kiedy został wybrany, antyklerykalizm był jeszcze silny. Papieżowi
doradzono udzielenia błogosławieństwa w bazylice, a nie z balkonu bazyliki
Świętego Piotra. Początkowo zajmował stanowiska jak poprzednik. Bezkompromisowy, władczy, tak, że chwilami myślał o
schronieniu się w Austrii. Dano mu jednak do zrozumienia, że wyjechać jest
łatwo, trudniej powrócić. Leon XIII pozostał w Watykanie. Pierwsza encyklika z
1878 zbliżyła papieża do spraw współczesnej kultury. Podobała się Otto von
Bismarkowi, który zakończył swój Kulturkampf[1].
Francja nadal pozostała oschła. Papież powoływał się na Syllabusa Piusa IX i
kładł silny nacisk na autonomię i istotne wartości państwa. W Kościele umacniał
centralizm. Zacieśniał bezpośrednie kontakty papiestwa z chrześcijanami na
świecie, zachęcając ich do odbycia pielgrzymki do Rzymu. Był zwolennikiem
tomizmu, który uważał za podstawę filozofii chrześcijańskiej. W 1881 udostępnił
badaczom watykańskim archiwa. Przyznał prawa do zachowania własnego obrządku
kościołom wschodnim, w tym zawierania małżeństw przez kapłanów. Przełomowym
momentem było ukazanie się encykliki Rerum novarum z 1891 roku, w której
papież potwierdził nietykalność własności prywatnej, ale też prawo robotników
do godziwej zapłaty i do organizowania się w związki zawodowe. Papież dostrzegł
istniejące problemy społeczne. W encyklice odnosi się do nich, dając wskazówki
jak sobie z nimi radzić. Choć encyklika była już wielce spóźniona, miała
ogromny oddźwięk społeczny. Leon XIII zyskał miano „papieża robotnika”. Papież
ogłosił 46 encyklik. Był człowiekiem o szerokich horyzontach, hojnie wspierał
badania w zakresie nauk przyrodniczych, historii, archeologii, astronomii. Mimo
to wydał Indeks ksiąg zakazanych (1900). Wzniósł pierwsze obserwatorium
astronomiczne w Watykanie. Do wyznawców kościoła protestanckiego zwracał się
jak do „braci odłączonych” i zabiegał o zjednoczenie się całego Kościoła.
Ostatnie lata pontyfikatu były dla Leona XIII gorzkie. Wrogość niektórych
kręgów rzymskich zniechęcała papieża do większego otwarcia się i demokratyzacji
życia Kościoła. Do końca uważał się za więźnia Watykanu. Papież zmarł w wieku
93 lat. Potrafił ukazać nową twarz Kościoła i przywrócić jej autorytet moralny,
jakiego nie było od kilku stuleci. Pokazał, że nie trzeba być władcą abyś mieć
posłuch i poszanowanie.
[1]
Kulturkampf (z niem. „walka kulturowa”) – nazwą tą powszechnie
określa się wydarzenia w Cesarstwie Niemieckim,
w latach 1871–1878, kiedy to kanclerz Otto von Bismarck usiłował doprowadzić do
ograniczenia wpływów Kościoła katolickiego
w państwie.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz