Księga Tobiasza

         Do Księgi Tobiasza mam szereg uwag. Jak się uważa, jest ona dowodem na istnienie aniołów i ich hierarchiczność: "Ja jestem Rafał, jeden z siedmiu aniołów, którzy stoją w pogotowiu i wchodzą przed majestat Pański» (Tb 12,15) i demonów: "była ona wydana za siedmiu mężów, których zabił zły duch Asmodeusz " (Tb 3,8). Od dawna mam nieprzychylne stanowisko do tych ontologicznych pojęć. Jak twierdzę, Bóg nie powołał do istnienia ani aniołów, ani demonów. Pojęcia te zapożyczone są one z innych religii, mitów i legend. Obecna lektura tej księgi natchnęła mnie do rewizji własnych poglądów. W całej księdze Tobiasza nie ma dowodów na ich ontologiczne istnienie. To co napisano można tłumaczyć chęcią autora posłużenia się tymi pojęciami na zasadzie przypisania roli anielskiej. Opisywany archanioł Rafał, który opiekuje się młodym Tobiaszem  przedstawił się jako syn Ananiasza (Tb 5,13)). Jemu to przypadła rola posłańca bożego. Szatana Asmodeusza można skojarzyć ze złym człowiekiem i mordercą mężów Sary.

        Poza powyższymi uwagami księga jest przepełniona nauką o dobrych uczynkach. Odczytałem również zdanie: "wszystko co dobre, daje sam Pan" (Tb 4,19), które jest kolejnym potwierdzeniem tezy często głoszonej, że generatorem dobra może być tylko Bóg. Człowiek może jedynie wyrażać wolę uczynienia dobra. Wiele wersetów zachęcają do spełniania miłosiernych uczynków: "Przez wszystkie dni twojego życia spełniaj uczynki miłosierne i nie chodź drogami nieprawości" (Tb 4,5);  "Nie odwracaj twarzy od żadnego biedaka" (Tb 4,8);

         Genialne i praktyczne są słowa: "Będziesz miał mało - daj mniej" (Tb 4,5); "Ze wszystkiego, co ci zbywa, dawaj jałmużnę" (Tb 4,5); "Udzielaj twego chleba głodnemu, a szat swoich użycz nagim! Ze wszystkiego, co ci zbywa, dawaj jałmużnę" (Tb 4,16).

        Szczęśliwe zakończenie odzyskania wzroku prze ojca Tobiasza czyni te księgę radosną i dającą nadzieję. Ufność w Panu została wynagrodzona.  Anioł Rafał udziela błogosławieństwa i pouczenie: "godną pochwały jest rozgłaszać i wysławiać dzieła Boże. Czyńcie dobrze, a zło was nie spotka. Lepsza jest modlitwa ze szczerością i miłosierdzie ze sprawiedliwością aniżeli bogactwo z nieprawością. Lepiej jest dawać jałmużnę, aniżeli gromadzić złoto. Jałmużna uwalnia od śmierci i oczyszcza z każdego grzechu. Ci, którzy dają jałmużnę, nasyceni będą życiem" (Tb 12,7–9).

       Tak jak Abraham całkowicie zaufał Bogu, tak stary Tobiasz podporządkował się woli Boga: "Teraz więc uczyń ze mną według Twego upodobania" (Tb 3,6). Wspierał się również modlitwą i dobrymi uczynkami. Spotkała go za to nagroda i uzdrowienie.