Papież Paschalis II (1099–1118) trafił na dobry
moment. Długo panujący antypapież Klemens III zmarł. Jego zwolennicy stracili
wszelkie wpływy. Henryk IV (koronowany na cesarza przez antypapieża Klemensa
III w 1084 r.), pragnął zgody z papieżem Paschalisem i nie udzielił im
poparcia. Niestety papież i cesarz stali twardo na swoich stanowiskach wobec
inwestytury (plenipotencji wyboru biskupów). Doszło do nowych napięć. W 1105
roku opuszczony przez ostatnich stronników Henryk IV został zmuszony do abdykacji.
Władzę przejął jego syn Henryk V. Pragnął on jak jego ojciec zostać cesarzem.
Zgodził się na warunki papieża (tajny układ w Sutri). Korona miała być przyjęta
publicznie. Cesarz miał zrezygnować z powoływania biskupów a biskupi niemieccy mieli zwrócić wszystkie
majątki otrzymane od cesarza. Podczas ceremonii doszło do zawieruchy. Biskupi
niemieccy nie chcieli zgodzić się na zwrot dóbr otrzymanych od króla. Cesarz
uwięził papieża. Paschalis zmuszony został do
ustąpienia wobec inwestytury świeckiej i koronował króla Henryka V na
cesarza. Tym gestem papież stracił na autorytecie. Pod presją zwolenników
kontynuacji ostrej polityki Grzegorza VII zmuszony był cofnąć w roku 1112
wcześniejsze postanowienia i wyklął cesarza. Cesarz zbytnio się tym nie przejął.
Zwolennicy jego doprowadzili do zamieszek w Rzymie. Papież musiał ratować się
ucieczką. Wrócił po roku do Zamku św. Anioła, gdzie zmarł.
Papież Gelazy II (1118–1119) wybrany wbrew jego woli. Kiedy
go wybierano był już starcem. Zaraz po wyborze został pobity i wtrącony do
lochów. Dopiero nazajutrz uwolnił go lud rzymski. Stary, poturbowany Gelazy
godnie trzymał się na nogach. Przed konsekracją, wojska Henryka V wkroczyły do
Rzymu. Gelazy musiał uciekać do Gaetu. Tam otrzymał święcenia biskupie. Cesarz
nie chciał go uznać. Papież uciekał przed zwolennikami cesarza, chodził po
ulicach w przebraniu pielgrzyma. Głodował, spał w zbożu. Wybiedzony, został
odnaleziony w zbożu przez kobiety, które się nim zajęły. Kobiety okazały mu
szacunek. Zachęcony i z nowymi siłami
wyruszył na północ. W Pizie został powitany entuzjastycznie. Z Pizy dotarł do
Gentu, a następnie do Lyonu. W Wiedniu przewodniczył obradom synodu. W tym
czasie Rzym był kontrolowany przez partię antypapieską. Kiedy papież dotarł do
Cluny był kompletnie wyczerpany.
Pragnął skonać w habicie mnicha. Tak zakończył życie jeden z
najdzielniejszych i najodważniejszych
papieży.
Papież Kalikst II (1119–1124) z pochodzenia hrabiowskiego,
gorący bojownik o inwestyturę, sprzeciwiał się, gdy papież Paschalis musiał
ustępować cesarzowi. Po koronacji, w nieprzejednany sposób, występował przeciw
inwestyturze świeckiej. Próbował porozumieć się w tej sprawie z cesarzem. Przybycie cesarza z wojskiem do
Mouzon, gdzie planował spotkanie z papieżem, doprowadziło do zerwania
negocjacji. Na cesarza Henryka V rzucił papież anatemę. Po powrocie do Rzymu
był entuzjastycznie przyjmowany. Antypapież Grzegorz VIII uciekł. Kalikst wrócił do negocjacji. Na synodzie w
Wormacji podpisano porozumienie. Henryk V został zwolniony z ekskomuniki. Zgoda
zapewniała wolny, kanoniczny wybór biskupów i opatów, rezygnację cesarza z
inwestytury przez wręczenie pierścienia i pastorału. Odtąd miał to czynić
metropolita, który wybranemu biskupowi udzielał sakry i wprowadzał go na
biskupstwo. Konkordat z Wormacji zakończył długi okres walk o inwestyturę
między cesarstwem a papiestwem. Cesarstwo zachowało wpływ jedynie na personalną
obsadę czołowych urzędów kościelnych. Na soborze Laterańskim I w 1123 r. został
zatwierdzony konkordat Wormacki. Uchwalono, że małżeństwa księży są nieważne, a
dzieci w nim poczęte jako nieślubne. Papież zatwierdził regułę zakonu cystersów
założonego przez Roberta z Molesme. Ideałem cystersów było ubóstwo w
przeciwieństwie do już wzbogaconego zakonu w Cluny. Do zakonu wstąpił Bernard z
Clairvaux (1090–1150), jeden z wybitnych ludzi swej epoki.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz