Ulrich Zwingli

          Ulrich Zwingli (1484–1531) szwajcarski kaznodzieja i teolog był kolejnym przywódcą reformacji. W 1506 roku został księdzem katolickim, od 1516 kaznodzieją w Einsiedeln, a od 1518 roku w Zurychu. W 1515 roku brał udział w bitwie pod Marignano jako kapelan oddziałów szwajcarskich. Przez pewien czas, będąc stronnikiem papieża od 1515 roku korzystał z rzymskiej pensji. Od 1516 roku utrzymywał kontakty z Erazmem z Rotterdamu, który nakłaniał go do korzystania tylko z Pisma Świętego i pismami Ojców Kościoła. Zwingli szukał w nim prawdy w najczystszym kształcie. Będąc racjonalistą chciał uprościć chrześcijaństwo do filozofii Chrystusa. Twierdził, że należy znieść usprawiedliwienie przez uczynki, zwłaszcza pielgrzymki, kult świętych, relikwie i odpusty. Zwingli był reformatorem o własnym obliczu. Zaprzeczał jakoby był  pod wpływem Lutra. W 1519 roku podjął krytykę kultu świętych, idei czyśćca, zakonów, a później także władzy papieskiej, celibatu i pojmowania mszy jako ofiary, a w 1523 roku wystąpił z Kościoła i rozpoczął organizację wspólnoty protestanckiej w Zurychu. W 1524 roku zanegował dogmat o rzeczywistej obecności Chrystusa w Eucharystii, interpretując ją czysto symbolicznie, przez co popadł w konflikt z Lutrem. W kazaniach nawoływał do zniesienia mszy świętej, usunięcia z kościołów ołtarzy i obrazów, uznania Pisma Świętego za jedyne źródło wiary, a także postulował wprowadzenie języka narodowego do liturgii oraz sekularyzację majątków zakonnych, których bogactwa miały być przeznaczone na pomoc biednym i rozwój szkolnictwa. Największych zwolenników znalazł w Bazylei, Bernie i Zurychu. Ograniczył sakramenty do chrztu i Eucharystii, traktując je jako symbole pozbawionych wszelkiej skuteczności. Zerwał z nakazem postu. Wnioskował o zniesienie celibatu. W 1524 poślubił wdowę. Na groźbę ekskomuniki zrzekł się swojej predykatury i nie chciał mieć nic wspólnego ze starym Kościołem. W czasie dysputy na miejskiej Rady Szwajcarskiej Zwinkli przedstawił 67 tez, które odrzucały Kościół widzialny, tradycję ustną, hierarchię, kapłaństwo i ofiarę Mszy św. Kwestionował śluby zakonne, dni postne i świąteczne, a rządy w Kościele otwarcie przyznawał zwierzchności świeckiej. Dysputa zakończyła się jego zwycięstwem. Rada miejska w Zurychu nakazała teraz kaznodziejom stosowanie tez Zwinglego. W ciagu 13 dni wszystkie kościoły miasta „wyczyszczono” – pobielono ściany, zniszczono obrazy, rozbito posągi, skasowano świece, bicie w kościelne dzwony, namaszczenie chorych, rozebrano organy, a w styczniu 1525 roku zamknięto klasztory. Katedrę zamieniono na szkołę teologiczną, która miała przygotować utworzenie natchnionej przez Biblię wspólnoty ludów. W Wieki Czwartek w 1525 święcono w bardzo skromnej formie. Obrządek zwingliański był bardzo prosty: składał się wyłącznie z modlitwy, czytania Pisma Świętego, kazania i czterokrotnie w ciągu roku udzielanej Komunii świętej. Śpiew kościelny i muzyka organowa była pod groźbą kary zakazane. Chrzest uznawano jedynie za symbol chrześcijańskiej więzi, a Komunia święta miał stanowić tylko upamiętnienie męki Chrystusa.

       Ulrich Zwingli nie zdawał sobie sprawy, jak swoim radykalizmem sprawił ból mieszkańcom Zurychu przywiązanym do dawnej wiary. Pomimo, że Zwingli miał dużo racji, to w sferze wiary, duchowości trzeba być bardzo ostrożnym, aby nie burzyć to, co kształtowało charaktery. Niszczenie dzieł kultury (obrazy, architekturę, wystrój architektoniczny, kult, organy, muzykę) jest zbrodnią wobec ludzkości i jego dorobku. Tu na ziemi wszelkie dzieła są skarbem wytworzonym ludzką ręką. Niezależnie od przeznaczenia, stanowiły wartość ludzkiej myśli i jego dorobku.

       Ulrich Zwingli zginął w 1531 w walce ze szwajcarskimi katolikami w trakcie bitwy pod Kappel. Jeszcze przed śmiercią darowano mu życie pod warunkiem, że przystąpi do spowiedzi. Kiedy odmówił, został zabity mieczem. Następnie jego ciało zostało poćwiartowane i spalone.