Żydzi

         Żydzi są narodem specyficznym. Mają swoje słabości, zwyczaje. Dla mnie najważniejsze, że są ludźmi, jak każdy z nas. Kościół chrześcijański  wziął z religii judaistycznej całą bazę objawieniową. Przez incydent faryzejski zostali Żydzi oskarżeni całościowo. Nie do końca słusznie ponieśli skutki Odkupieńcze. Początkowo byli traktowani tolerancyjnie. Mieli wielki dar przetrwania. Trudzili się przeważnie handlem. Ich religia zawisła na nieznany czas w oczekiwaniu na przyjście mesjasza. W VII wieku głównym terenem prześladowań Żydów była wizygocka Hiszpania. Było tam ich wielu zamożnych. Budziło to, jak zwykle się zdarza, zawiść i wrogość. Na kilku synodach w Toledo, gdzie większe znaczenie miały osoby świeckie (królewskie) uchwalano środki represji w celu zmuszenia Żydów do wyparcia się swej wiary i przyjęcie chrztu lub do opuszczenia kraju. Odepchnięci Żydzi byli popychani w objęcia wrogów chrześcijan jakimi  byli muzułmanie i Arabowie. Kultura i żydowski geniusz osiągnął w średniowieczu wielkie znaczenie. Pojawili się poeci, uczeni i filozofowie; wśród nich Salomon ibn Ganriol (Avicebron, 1021–1070), sto lat później Mojżesz ben Majmon Majmonides, 1135–1204), którzy to wywarli duży wpływ na chrześcijańskich filozofów i teologów XIII wieku.  Początkowo dochodziło do szykan i prześladowań, zrazu spontanicznych, później powszechnych.

          W XIII wieku wskutek przymusowego nawracania ich na chrześcijaństwo  lub wypędzenia Żydów, znikli z Lombardii i Galii. Prawo kościelne i cywilne dyskryminowało Żydów i zabraniało małżeństw między Żydami a chrześcijanami. Żydzi nie mieli praw do sprawowania urzędów publicznych, mimo, że niejednokrotnie korzystali z ich zdolności do operacji finansowych i handlowych. Ciekawe, że prześladowania Żydów były poddawane krytyce przez światłych chrześcijan. Wszystkie akty gwałtów, zabójstw i masakry były dziełem tłumów i ludu. Mimo  prześladowań,  stale rośli w liczbę i było ich wszędzie pełno. W czasie inkwizycji oskarżano Żydów o krzyżowanie dzieci, profanowanie Eucharystii. Sobór Laterański III (1179) zabronił Żydom zatrudniania chrześcijańskich służących, chrześcijanom mieszkać wśród Żydów. Sobór Laterański IV (1215) nakazał nosić Żydom wyróżniających ich znak, który przyjął formę kawałka żółtego lub czerwonego materiału czy kapelusza o określonym kolorze. Ten apartheid przyczynił się do powstania systemu gett w większych miastach europejskich.  Artyści w scenach religijnych mieli tendencje do przedstawiania Żydów sugerując ich winę w ukrzyżowanie Jezusa.

          W sumie Żydom żyło się różnie. Żydzi byli specami od lichwy. To budziło niesmak i niepokoje. Szukano ewangelicznego prawa przeciw lichwie. Rezultaty były nikłe.  Sobór nicejski zabronił duchownym w ogóle lichwy. Rozwój gospodarczy, kapitał, kredyty, pożyczki, ubezpieczenia narzucały własne prawa. Lichwa żydowska była wypierana przez lichwę świecką. Kościół w zasadzie poddał się przed prawami ekonomicznymi, które istnieją niezależnie, jak prawa przyrody.